w sprawie postulatów dotyczących aktualnych problemów i potrzeb wymiaru sprawiedliwości
Krajowa Rada Sądownictwa na podstawie art. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. z 2024 r. poz. 1186) wzywa do:
- zobowiązania przez Sejm w drodze uchwały na podstawie art. 95 ust. 2 Konstytucji RP Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i Ministra Sprawiedliwości do natychmiastowego podjęcia następujących działań:
- publikacji wszystkich wyroków Trybunału Konstytucyjnego, w tym w szczególności wprost dotyczących ustroju sądów, niezależności sądów i niezawisłości sędziów, a to wyroków z 16 maja 2024 r. (U 1/24), z 16 października 2024 r. (K 2/24), z 6 marca 2025 r. (U 16/24), jak też postanowienia z 9 stycznia 2025 r. (K 16/24);
- wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 16 października 2024 r. sygn. K 2/24 dopuszczenia przez Ministra Sprawiedliwości do wykonywania funkcji przez prezesów sądów odwołanych z naruszeniem zabezpieczenia Trybunału Konstytucyjnego i z naruszeniem szeregu norm Konstytucji RP;
- zaniechania działań utrudniających pracę Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych i jego zastępców zgodnie z zabezpieczeniem udzielonym przez Trybunał Konstytucyjny;
- nakazanie Ministrowi Sprawiedliwości dopuszczenie do orzekania wszystkich sędziów nielegalnie odsuniętych od orzekania przez osoby wykonujące polecenia Ministra Sprawiedliwości pełniące funkcje prezesów sądów, w szczególności w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie;
- nakazanie Ministrowi Sprawiedliwości wykonania przez podległy mu aparat urzędniczy w sądach, w tym osoby pełniące funkcje prezesów sądów, wszystkich uchwał Krajowej Rady Sądownictwa w zakresie podziału czynności sędziów, stanu spoczynku sędziów;
- nakazanie Ministrowi Sprawiedliwości przywrócenia przydziału spraw sędziom w sądach powszechnych z zastosowaniem przewidzianego w ustawie systemu losowego przydziału spraw
- zaprzestania działań naruszających konstytucyjne zasady niezależności sądów i niezawisłości sędziów, w szczególności przez arbitralne odwoływanie sędziów z delegacji a prezesów sądów oraz rzeczników dyscyplinarnych bez podstawy prawnej i bez konsultacji z KRS; takie działania naruszają art. 10, art. 173 i art. 178 Konstytucji RP oraz stoją w sprzeczności z orzecznictwem TSUE i ETPC;
- niezwłocznego odblokowania konkursów na stanowiska sędziowskie, wstrzymywanych przez działania prezesów sądów i Ministra Sprawiedliwości, co prowadzi do paraliżu procedur nominacyjnych (np. w sądach apelacyjnych w Gdańsku, Krakowie, Poznaniu i sądach okręgowych w Krakowie, Tarnowie i Zielonej Górze);
- zakończenia praktyk mających charakter mobbingu lub represji wobec sędziów, takich jak sędzia Daniel Jurkiewicz, za samo wykonywanie czynności orzeczniczych; pouczenia o możliwości udzielenia wytyku lub wszczynanie postępowań dyscyplinarnych bez podstawy prawnej naruszają zasadę niezawisłości sędziowskiej;
- wprowadzenia przepisów chroniących sędziów przed bezpodstawnymi postępowaniami dyscyplinarnymi oraz zapewnienia, że testy bezstronności sędziów są przeprowadzane wyłącznie na wniosek stron postępowania, zgodnie z zasadami proceduralnymi;
- zaprzestania bezprawnych odwołań z funkcji, takich jak odwołanie: Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych – Piotra Schaba, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych Przemysława Radzika czy prezesów sądów, wbrew przepisom o kadencyjności (np. art. 112a ustawy o ustroju sądów powszechnych); takie działania naruszają zasadę podziału władz (art. 10 Konstytucji RP) i mogą stanowić nadużycie władzy (art. 231 Kodeksu karnego);
- zapewnienia finansowania KRS i TK w celu realizacji konstytucyjnych zadań, a w szczególności do opublikowania wyroku TK z 6 maja 2025 r., K 2/25, dotyczącego ustawy budżetowej dla Krajowej Rady Sądownictwa i Trybunału Konstytucyjnego, i do wykonania tego wyroku przez Ministra Finansów, gdyż ograniczenie finansowania tych organów uniemożliwia realizację ich konstytucyjnych zadań, w tym ochronę niezależności sądów i kontrolę konstytucyjności prawa;
- publikowania wszystkich wyroków Trybunału Konstytucyjnego, w tym wyroków z 16 maja 2024 r., U 1/24, oraz 6 marca 2025 r., U 16/24), dotyczących zmian w Regulaminie urzędowania sądów powszechnych wprowadzonych rozporządzeniami Ministra Sprawiedliwości z 6 lutego 2024 r. (Dz.U. poz. 149) oraz 26 września 2024 r. (Dz.U. poz. 1444), które segregują sędziów na podstawie daty powołania i zwiększają obciążenie pracą członków KRS; zmiany te uznane zostały powołanymi wyrokami TK za niezgodne z Konstytucją RP;
- zaprzestania powoływania rzeczników dyscyplinarnych ad hoc na podstawie art. 112b ustawy o ustroju sądów powszechnych, co prowadzi do ingerencji w toczące się postępowania dyscyplinarne i podważa niezależność sędziów; powołanie sześciu takich rzeczników, ingerujących w 86 postępowań, budzi wątpliwości co do zgodności z zasadą legalizmu;
- do przestrzegania przez Ministra Sprawiedliwości art. 32 pkt 9b ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury przez zwracanie się do KRS o wskazanie obserwatora na egzamin sędziowski; pominięcie KRS w tym procesie w 2025 r. narusza ustawowe kompetencje Rady;
- zaprzestania działań destabilizujących funkcjonowanie sądów, takich jak tworzenie Sekcji postępowania przygotowawczego w Sądzie Okręgowym w Warszawie, które ograniczają kompetencje sędziów powołanych po 2018 r. i naruszają zasadę nieusuwalności sędziów (art. 180 ust. 1 Konstytucji RP);
- przeglądu i korekty decyzji administracyjnych dotyczących organizacji sądów, aby zapewnić ich zgodność z konstytucyjnymi gwarancjami prawa do rzetelnego procesu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP);
- wprowadzenia ustawowych mechanizmów gwarantujących, że decyzje o odwołaniu sędziów z delegacji lub funkcji administracyjnych będą oparte na obiektywnych kryteriach, zgodnych z wyrokiem TSUE z 16 listopada 2021 r. (C-748/19), oraz będą podlegały kontroli sądowej.
Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka