w przedmiocie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, przekazanym w dniu 31 sierpnia 2021 r. do zaopiniowania przy piśmie zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu [znak: SPS-WP.020.269.4.2021], przedmiotowy projekt opiniuje pozytywnie z następującym zastrzeżeniem:
Z punktu widzenia prowadzonych postępowań sądowych w przedmiocie odpowiedzialności członków zarządu w warunkach bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce (art. 299 k.s.h.) zastosowanie instytucji wiążącego polecenia spółki dominującej może rodzić problemy interpretacyjne, co do braku zawinienia członka zarządu co do niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki zależnej. Zgodnie z projektowanym art. 215. § 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator spółki zależnej nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia na podstawie art. 293, art. 300125 i art. 483. Dodatkowo zgodnie z projektowanym art. 2112. § 1. Spółka dominująca odpowiada wobec spółki zależnej za szkodę, która została wyrządzona wykonaniem wiążącego polecenia i która nie została naprawiona w terminie wskazanym w wiążącym poleceniu, chyba że nie ponosi winy. § 2. Za szkodę wyrządzoną jednoosobowej spółce zależnej spółka dominująca odpowiada, tylko jeżeli wykonanie wiążącego polecenia doprowadziło do jej niewypłacalności. W sytuacji spółki zależnej pozostającej już w stanie niewypłacalności wykonanie wiążącego polecenia nie stanowi przesłanki odpowiedzialności. Opisany mechanizm może prowadzić zatem do wyłączenia z jednej strony odpowiedzialności wobec wierzycieli członków zarządu spółki zależnej wykonującej wiążące polecenie spółki dominującej i jednoczesnego wyłączenia odpowiedzialności spółki dominującej za wykonanie jej wiążącego polecenia przez niewypłacalną spółkę zależną. Spółka zależna znajdująca się na granicy niewypłacalności przejęta przez spółkę dominującą może w tej sytuacji stać się wehikułem do nieodpowiedzialnego zadłużania na rzecz spółki dominującej.
Projektowane przepisy, nie narzucając konkretnego rozwiązania, winny zatem zapewnić skuteczne funkcjonowanie mechanizmu ochrony wierzycieli dotychczas opartego m.in. o przepis art. 299 k.s.h.